Spotkanie Komisji Spraw Narodowościowych i Demograficznych PTG

We wtorek 10 listopada 2015 r. w Instytucie Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk odbyło się zebranie Komisji Spraw Narodowościowych i Demograficznych Polskiego Towarzystwa Geopolitycznego.

Podczas spotkania przewodniczący Komisji, p. Mateusz Łakomy, przeprowadził wykład na temat: "Demografia jako czynnik zmieniający układ sił w systemie geopolitycznym w Europie. Przyczyny, możliwe konsekwencje, kierunki dla Polski".

Wykład składał się z trzech części. W pierwszej wskazane zostały wybrane czynniki powodujące, że zmiana struktury wiekowej społeczeństwa ma istotne znaczenie dla potencjału geopolitycznego państwa. Wskazano m.in. na zwiększone wydatki zdrowotne i emerytalne na rzecz osób starszych, oraz na zmniejszoną liczebność kohort populacji w dojrzałym wieku produkcyjnym, w największym stopniu wpływających na krajowe generowanie kapitału. Niemcy już od lat 70-ych mają dzietność wyraźnie poniżej zastępowalności pokoleń oraz niewystarczającą imigrację, należy się więc spodziewać, że w przeciągu najbliższych dekad może je dotknąć spadek potencjału gospodarczego i w konsekwencji geopolitycznego. Kolejnym krajem, w którym można spodziewać się spadku potencjału, jest Rosja. W Rosji czynnik demograficzny będzie tylko jednym z kilku elementów zmniejszających zdolności państwa.

W drugiej części omówiono potencjał migracji powrotnych i imigracji, jako czynników mogących być częściowym rozwiązaniem problemu demograficznego Polski, wskazując na istotne słabości tych planów.

W części trzeciej przedstawiono potencjał odwrócenia trendów dzietności w Polsce. Wskazano na wybrane bariery ekonomiczne, w zakresie bezpieczeństwa, oraz kulturowe, a także czynniki motywujące: naturalne, rodzinne, ekonomiczne i religijne.

W konkluzji zauważono, że Polska stoi przed potencjalną szansą, wynikającą z wciąż dużej zdolności do odwrócenia trendów demograficznych, jak i przed zagrożeniem, polegającym na zaniedbaniu działań na rzecz poprawy sytuacji.

Wykład przerodził się w dyskusję członków Komisji na temat perspektyw demograficznych krajów Europy.

W części organizacyjnej doprecyzowano przedmiot działalności Komisji. Obok spraw demograficznych, Komisja zajmie się sprawami narodowościowymi krajów Europy trójkąta Morze Bałtyckie – Adriatyckie – Morze Czarne, sprawami narodowościowymi krajów postsowieckich ze szczególnym uwzględnieniem Ukrainy oraz teorią narodów i nacjonalizmów.

Zebranie zakończyło się ustaleniem terminu kolejnego spotkania, a następnie członkowie przeszli do rozmów kuluarowych.

Mateusz Łakomy