Sprawozdanie z sesji naukowej pt. Islam we współczesnym świecie

Oddział Krakowski Polskiego Towarzystwa Geopolitycznego wraz z Grupą Badawczą „Towarzystwo Lelewelowskie” zorganizowali w dniu 29 marca 2015 r. sesję naukową pt. 

"Islam we współczesnym świecie"

 

Sesję otworzył Dyrektor Instytutu Geografii Uniwersytetu Pedagogicznego Prof. Roman Malarz, witając uczestników w imieniu Władz Uczelni i Wydziału Geograficzno-Biologicznego. Jej pierwszą częścią była debata z udziałem ekspertów, którzy wypowiadali się na tematy ogólne związane z islamem, formułowane przez organizatorów jak i płynące z sali. W szczególności rozważane były następujące kwestie:

– wewnętrzne zróżnicowanie regionu islamskiego i główne linie podziału w jego granicach (Karol Bieniek, Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie);

– analogie i różnice między cywilizacją islamską dokonującą ekspansji w średniowieczu i tą, z którą mamy do czynienia współcześnie (Stefan Bielański, Uniwersytet Pedagogiczny);

– zróżnicowanie poziomu ortodoksji religijnej w świecie islamu i możliwość procesu sekularyzacji (Małgorzata Abassy, Uniwersytet Jagielloński);

– możliwość rozwoju islamu zgodnego z oczekiwaniami zwolenników polityki wielokulturowości (Bethuel Matsili, Akademia Jana Długosza, Częstochowa);

– proces islamizacji w krajach Europy Zachodniej i możliwości jego zahamowania (Andrzej Żebrowski, Uniwersytet Pedagogiczny);

– polityka wobec islamu stosowana w Rosji, Chinach, Indii (Konrad Świder, PAN Warszawa; Michał Lubina i Małgorzata Abassy, Uniwersytet Jagielloński);

– przyczyny negatywnego stosunku muzułmanów w stosunku do Zachodu (Bethuel Matsili, Akademia Jana Długosza).

Rozwijająca się dyskusja musiała być przerwana w związku z koniecznością realizacji kolejnych punktów programu.

 

W drugiej części sesji uczestnicy wysłuchali 6 referatów dotyczących islamu jako całości. Były one poświęcone tak zróżnicowanym i kontrowersyjnym tematom jak miejsce islamu w systemie światowym zgodnie z koncepcją I. Wallersteina (Jarosław Mikołajec, Politechnika Śląska, Gliwice), w geopolityce włoskiej (Stefan Bielański, Uniwersytet Pedagogiczny), powstałe samozwańcze kalifaty (Łukasz Stach, UP), terroryzm islamski (Andrzej Żebrowski, UP), perspektywy dialogu chrześcijańsko-islamskiego (Andrei Ahapau, Katolicki Uniwersytet Lubelski), oraz zjawisko islamofobii w Europie (Joanna Szydłowska, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, Olsztyn). Po dyskusji kończącej sesję referatową nastąpiła przerwa obiadowa.

 

Po przerwie odbyły się równolegle dwie kolejne sesje referatowe. Pierwsza z nich poświęcona była sytuacji w krajach islamskich i regionach zdominowanych przez muzułmanów, takich jak Pakistan (Aleksander Głogowski, Uniwersytet Jagielloński), Arabia Saudyjska (Michał Hyra, Uniwersytet Opolski), Iran (Małgorzata Abassy, UJ), północno-wschodnia Nigeria (Bethuel Matsili, Akademia Jana Długosza), państwa Turkiestanu Zachodniego (Karolina Zub, UJ/UP), Turkiestan Wschodni (Michał Lubina, UJ; Monika Kołodziej, UJ). Druga z kolei dotyczyła problemów mniejszościowych społeczności muzułmańskich na takich obszarach jak Birma (Roman Husarski, UJ), Federacja Rosyjska (Joachim Diec, UJ – Kaukaz Północny; Łukasz Zima, Viktoriya Herasymenko, UP), Bułgaria (Krzysztof Popek, UJ), Serbia (Konrad Świder, PAN Warszawa), Holandia (Łukasz Zweiffel, UP), Francja (Paweł Brzegowy, UP) i kraje niemieckiego obszaru językowego (Kamil Szubart, UJ).

            Zgodnie z tradycją sesji Towarzystwa Lelewelowskiego, organizatorzy zaproponowali formułę przyznającą prymat dyskusji nad wygłaszanymi referatami. Dlatego też sesję rozpoczęto debatą z udziałem ekspertów, natomiast w trakcie sesji referatowych zaproponowano uczestnikom, zamiast wygłaszania pełnych referatów, przedstawienie jedynie planu wystąpienia i rozwinięcie dwu lub trzech wybranych kwestii uznanych przez autorów za szczególnie ważne, interesujące lub kontrowersyjne. Dzięki temu, że większość uczestników dostosowała się do propozycji, wszyscy mieli możliwość swobodnego wypowiedzenia się w dyskusji.

            Organizatorzy opracowują obecnie możliwość przygotowania do publikacji zbiorowego opracowania pod tytułem „Islam we współczesnym świecie”.

 

prof. nadzw. dr hab. Witold J. Wilczyński