Rosja wobec Kaukazu Południowego. Raport geopolityczny

Poniżej prezentujemy wstęp do raportu geopolitycznego pt. „Rosja wobec Kaukazu Południowego” autorstwa p. Konstantego Chodkowskiego, który uzyskał wyróżnienia w konkursie Polskiego Towarzystwa Geopolitycznego i portalu Geopolityka.net na najlepszy materiał dydaktyczny z zakresu spraw międzynarodowych w 2013 r. Cały raport został wydany przez PTG jako e-book i jest do bezpłatnego pobrania poniżej.

Konstanty Chodkowski

Rosja nie śpi, nie zapomina i nie wybacza – tymi słowami można w skrócie opisać ponadczasową strategię polityki zagranicznej naszego wielkiego sąsiada. Rosja to rozległa, złożona machina, w której każdy najmniejszy trybik pracuje niestrudzenie na rzecz osiągnięcia zamierzonych celów. Jej determinacja nie zna granic, a jej mordercza skuteczność od wieków robi wrażenie nawet na najbardziej doświadczonych dyplomatach tego świata.

W Polsce polityka zagraniczna Rosji jest tematem (paradoksalnie) często poruszanym a mało zrozumianym. Media skupiają się zwykle na stosunkach rosyjsko-polskich, rosyjsko-ukraińskich i rosyjsko-białoruskich, zapominając jednocześnie o globalnym wymiarze jej polityki. A przecież dziś nie sposób mówić o stosunkach ukraińsko-rosyjskich, bądź analizować relacje między Unią Europejską a Armenią nie biorąc pod uwagę stosunków rosyjsko-chińskich oraz konfliktów i napięć w regionie Bliskiego Wschodu. Innymi słowy – dla poznania zamiarów Rosji wobec Europy Wschodniej powinniśmy zwracać baczną uwagę na rosyjską politykę w każdym innym rejonie świata. Przydatne narzędzia ku temu oferuje geopolityka i geoekonomia.

Między innymi w oparciu o te przesłanki skonstruowany został niniejszy raport. Moją intencją było, aby stał się on przyczynkiem do dyskusji o aktywności Rosji w kontekście zbliżającego się szczytu Partnerstwa Wschodniego w Wilnie. Nastąpi wtedy małe rozstrzygnięcie wielkiej potyczki geopolitycznej toczonej od miesięcy między dwoma ambitnymi projektami integracji regionalnej – Unią Europejską i Unią Euroazjatycką.

Okaże się, czy Rosja zdoła powstrzymać „partnerską szóstkę” poza strefą wpływów Zachodu, czy może UE zdoła wyciągnąć choć kilka z tych państw spod kurateli Rosji. O wyniku rozgrywki stanowić będzie ilość parafowanych (bądź podpisanych) Umów Stowarzyszeniowych (AA) wraz z układami o Pogłębionej i Kompleksowej Strefie Wolnego Handlu (DCFTA). Każdy kraj włączony do europejskiej przestrzeni gospodarczej to jeden gol w bramce Kremla. Mecz toczy się na naszych oczach, a pierwsza połowa nie przyniosła wyraźnego rozstrzygnięcia.

O Ukrainie, Białorusi i Mołdawii pisano w ostatnim czasie wiele. Relacje ukraińsko- i białorusko-rosyjskie zostały szczegółowo przeanalizowane w publikacjach Ukraina wobec Rosji – Studium zależności autorstwa Andrzeja Szeptyckiego (Studium Europy Wschodniej UW), oraz Wsparcie drogą do podporządkowania – Rosja wobec Białorusi Agaty Wierzbowskiej-Miazgi (Ośrodek Studiów Wschodnich). W ramach cyklu Prace OSW ukazało się także opracowanie Iwony Wiśniewskiej pt. Integracja Euroazjatycka – rosyjska próba ekonomicznego scalenia obszaru poradzieckiego. Uznałem, iż „uzupełnienia” w obecnym momencie politycznym wymaga stan analiz nad układem sił w regionie Kaukazu Południowego. Efektem mojej pracy jest niniejszy raport.

POBIERZ CAŁY RAPORT